Jaarthema Protestantse Kerk in Nederland 2022-2023: aan tafel!

Nr. 3 Aan tafel met Abraham

Genesis 18

Abraham vestigde zich in Kanaän bij de eiken van Mamre, een heilige plaats bij heilige bomen. Maar wel voor Kanaänitische goden. Abraham bouwde daar zijn eigen altaar voor JHWH, de enige god die hij wilde aanbidden.

Daar, bij die eiken van Mamre, verscheen JHWH aan Abraham. Hij kwam met metgezellen naar het heiligdom toe in de gedaante van een mens. Heeft Abraham hem herkend van eerdere ontmoetingen – of dacht hij met vreemdelingen te maken te hebben? In ieder geval nodigde Abraham hem aan tafel. Maar hij zette hem niet zomaar een maaltijd voor. De ingrediënten verwijzen naar offerpraktijken.

Hij liet ongezuurde koeken van het kostbaarste meel klaarmaken; meel dat in andere delen van het Eerste Testament aan JHWH en koningen gegeven wordt. In Leviticus werd dit soort meel voorgeschreven voor offers van ongezuurde koeken.

Hij liet ook een mooi en mals kalf slachten. Hooggeëerde gasten zet je het gemeste kalf voor – maar de HEER krijgt in het offer altijd ook het beste van het beste.

De maaltijd die Abraham voor zijn gasten aanrichtte bij het heiligdom van Mamre was een offer aan JHWH die naar het heiligdom toegekomen was. Een maaltijd waar de JHWH de gast was en niet de gastheer. Abraham ging zelf overigens niet aan tafel, hij at zelf niet mee.

Bij de eiken van Mare werd een kleine liturgie gevierd. Aan het einde van de maaltijd, vandeze eredienst deed JHWH zijn belofte, een zegen voor Abraham en Sara: een zoon, leven dat doorgaat, toekomst.